थारू नेताः के कत्रा पानीम्? (थारु भाषा)

KRISHNA SARBAHARI PHOTO.docकृष्णराज सर्वाहरि– अन्ततः अघन ४ गते संविधान सभा–२ के चुनाव हुइना निश्चित हो गैल बा। पहिला संविधान सभामे प्रत्यक्षमे जम्मा १३ ओ समानुपातिकमे २३ ठो कैके ३६ ठो थारू सभासद रहिंट। यी आलेखमे अप्कीक् चुनावमे कौन थारू नेतन्केे स्थिती का बा? केरैना प्रयास कै जाइटा। विजय कुमार गच्छदार सुनसरी ओ मोरगं कैके पैल्हक् निर्वाचनमे २ ठाउँसे चुनाव जिटल रहिँट। अप्की फेन उहे २ ठाउँसे उ चुनाव लरटी बटाँ। मने पैल्हक् निर्वाचनमे चुनाव लरेवेर पार्टी एकढिक्का रहिन्, अप्की कइयो टुक्रा बटिन्। अभिन सुनसरीमे टे हुँकार प्रतिद्वन्द्वी एमालेक् भगवती चौधरी थारू बटी, जे पहिले समानुपातिकसे सभासद रही। बाराके उमाकान्त चौधरी बल्गर काँग्रेसके बल्गर उम्मेद्वार हुइट। जे जा कहे अप्की प्रत्यक्ष चुनावमे गच्छदार ओ उमाकान्त किल चुनाव जित्ना सम्भावित उम्मेद्वार हुइट।


गैल संविधान सभाके चुनावमे एमाओवादी सम्बद्ध थारू जनप्रतिनिधिन्के संख्या ढेर रहे। पैल्हे कैलालीसे एमाओवादी पार्टीसे ३ जाने थारू प्रतिनिधित्व करलमे अप्की पुरान थारु कोई टिकट नैपैले हुइट। बर्दियामे फेन ३ थारू जनप्रतिनिधित्व रहलमे अप्की पुरान सन्तराम थारूबाहेक बाँकी लावा उम्मेद्वार बटाँ। एमाओवादीसे दांग क्षेत्र नं १ मे काँगे्रसके प्रभावशाली नेता खुमबहादुर खड्काहे हटाके चर्चामे आइल इन्द्रजित चौधरी ड्यास माओवादीमे रहल कारण चुनावी चर्चासे बाहेर बटाँ। कञ्चनपुरमे देवीलाल चौधरी ओ पुरन राना थारू एमाओवादी तर्फसे चुनाव जिटलमे अप्की डुनु जाने टिकट नै पैले हुइट। अमित दहित थारू उहाँसे लावा उम्मेद्धार बटाँ। एमाले पार्टीसे अकेली सभासदके चुनाव जिटल चितवनके लालमणि चौधरी समानुपातिक ओर छिरल बटाँ। ओस्टक पैल्हे तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीसे सभासद रहल रौतहटके गोविन्द चौधरी फोरम लोकतान्त्रिकसे चुनाव लरटी बटाँ। दलबदलके कारण हुँकार भोटमे फेन असर पर्ना सम्भावना बा।
दांगके शान्ता चौधरी पहिले एमालेक् समानुपातिक कोटामे आइलमे अप्की क्षेत्र नं २ से प्रत्यक्षमे चुनाव लरटी बटी। चर्चाके हिसावसे चुनावी दौडमे आगे रलेसे फेन काँग्रेसके महिला उम्मेद्वार पूर्व सभासद हरिप्रसाद चौधरीक् बहुरिया सुशिला चौधरी फेन कमजोर उम्मेद्वार नै हुइ। उहेसे थारू न्के भोट बँट्के एमाओवादीके गैर थारू महिला उम्मेद्वार जित्ना सम्भावना बा। बर्दियासे एमालेमे समानुपातिक सभासद रहल चिरञ्जिवी राम थारू टिकट वितरणके क्रममे संघीय समाजवादी छिरल हल्ला चलल, पाछे फेन घुमल विज्ञप्ती आइल। उहाँ चुनावी दौडमे नै हुइट। कैलालीसे एमाले पार्टीक् तरफसे नारदमुनि राना थारू लाल पासपोर्ट काण्डमे फँसके अपन राजनीतिक उचाँइ ओस्टे घटा सेकल रहिँट, अप्की उ कल्डुंग्वा बटाँ। एमाओवादीसे सुकदैया चौधरी (कैलाली) ओ सुन्दरा थारू (बर्दिया) कमैया प्रतिनिधिक् रुपमे चुनगैलो पर शान्ता चौधरीक् नन्हे चर्चामे आइ नै सेक्लाँ। ओइने फेन अप्की चर्चासे बाहेर बटाँ। ना टे एमाओवादीक् अन्य सभासद रहल पट्टु थारू (बाँके), संघ प्रसाद थारू (कपिलवस्तु) लक्ष्मी चौधरी (सप्तरी), सभासद बनके पार्टी भित्तर कौनो चर्चा कमाइ सेक्लाँ, ओहेसे ओइने फेन अप्की चुनावी दौडसे बाहेर जो बटाँ। संघीय लोकतान्त्रिक राष्टिय मञ्च (थरुहट) के हालके अध्यक्ष रुक्मिणी चौधरी फेन समानुपातिक मे बटी, मने हुँकर संगठनके गोरा टुटल बटिन्। यी अलग बात हो, थरुहटके सवालमे पैल्हक् सभासदके नाताले हुकाँर भूमिका संसद भवनमे उल्लेखनीय रहिन्।
काँग्रेससे सुनसरीक वोधनारायण सरदार थारू ओ रमावती चौधरी सभासद रहिंट। सरदारके सडक दुर्घटनम् मृत्यु हो सेकल बटिन। रामवती पैल्हे सभासद रहल नै रहल बराबरे रही। सुृनसरीसे राप्रपासे सभासद रहल नवोदिता चौधरी अपन बाबा नरेन्द्र कुमार चौधरीक विशेष जोडमे सभासद बनगैल रही। का जे कि पैल्हक संविधान सभामे नरेन्द्र कुमार चौधरी राप्रपामे सब्से ढेर भोट लन्ले रहिट, मने हार गैल रहिट। अप्की उ राप्रपा छोरके फोरम लोकतान्त्रिकसे उम्मेद्वार बनल बटाँ।
मालेसे दांगके दामोदर चौधरी सभासद बनल, टव पटा चलल् जब् उहाँक मृत्युक खबर आइल। कैलालीक् रामजनम चौधरी पैल्हे समानुपातिकमे फोरमके ओर्से सभासद रहिँट, मने अप्की उ प्रत्यक्ष चुनावमे भिरल बटाँ। काँगे्रस छोरके फोरममे बसेरा लेहल रामजनम चौधरी यदि पुरान कांग्रेस मित्रजन ओ थरुहट तराई पार्टीके भानुराम चौधरीसे तालमेल मिलाइ सेक्ही कलेसे चुनाव जितसेक्ठाँ।
कैलालीसे मालमतिदेवी राना थारू सद्भावना पार्टीसे समानुपातिक सभासद रही, अप्की उ संघीय सद्भावना छिरल बटी, मने प्रत्यक्षसे चुनाव लरना हिम्मत जुटा नैपैली। जनशक्ति पार्टीसे सभासदके चिट्ठा परल कैलालीक् फुलमति देवी चौधरी संसदमे हेराइल रही कौनो भूमिका खेले नै सेक्ली। अप्की टे जनशक्ति पार्टी फेन नै हो। लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीमे सभासद रहल डा.लक्ष्मीलाल चौधरी (सप्तरी) विद्वान सभासद रहलमे फेन पार्टी विवादकेके कारण अप्की हेरइल बटाँ। पूर्वी थरुहटके माँगन करुइया सन्तोष थारू माओवादीसे सभासद रहलमे अप्की चुनाव दौडमे नै हुइट। काँगे्रसके सभासद रहल कैलालीक् मानवहादुर महतो फोरम लोकतान्त्रिकके चुनरी पकरके समानुपातिकके टिकट पक्का टे करैले बटाँ, मने परही कर्ना ग्यारेण्टी नै हो। चितवनके पार्वती महतो जे बियाहसे पहिले कुमाल रही, थारूसे भोज हुइल कारण थारू थर लेहलमे थारून्के सभा गोष्ठीमे उ अटाँइ नै सेक्ली।
महेश चौधरी एमालेक सिफारिशमे मन्त्री परिषदसे सभासद बनलमे संविधान लिख्नासे किताव लेख्नम व्यस्त रहलँ। भत्ता बुझ्के गाउँ गाउँमे जनतनके अभिमत लेहे नै जैना सभासदमे उहाँक सूची फने पर्लिन्। भगवती चौधरी पैल्हे समानुपातिक सभासद रहलमे अपकी एमाले हुँखिन प्रत्यक्ष उम्मेद्धार बनैले बा, मने राजनीति कम, संघसंस्थाके दौडधुपमे ज्यादा लागल कारण उ चुनावी दौडमे पाछे बटी। सप्तरीसे फोरमके सभासद रहल भुपेन्द्र चौधरी फेन चर्चा जमाइ नै सेक्लाँ।
अप्की लावा उम्मेद्वारमे फोरम लोकतान्त्रिकसे कैलाली ६ से लक्ष्मण थारू विशेष चर्चामे बटाँ। हुँखिन हराइ कांगे्रसके शेरबहादुर देउवा गोरा नफैले बा। संघीय समाजवादीके शिवनारायण रानाके ठेन उ क्षेत्रसे राना थारून्के पकेट भोट बा। कैलाली ६ किल नाही बहुट क्षेत्रसे थारू–थारू जो लरके गैरथारू दाउँ मर्ना सम्भावना बिल्गाइटा। पैल्हे १३ जने प्रत्यक्ष चुनाव जितलमे अप्की थारू–थारू मिल्ना रणनीति नैअप्नैलेसे प्रत्यक्ष जितके अइना सम्भावना कम बा। कारण बहुट ठाउँ थारूबीचके जो प्रतिस्पर्धा बा, जिहीसे गैर थारू फाइदा उठैना प्रवल सम्भावना बा। थरुहट तराई पार्टी नेपाल प्रत्यक्ष ओ समानुपातिक कैके २ सय सभासद उठाइलमे प्रायः थारूबाहेक अन्य उम्मेद्वार नै रहल ओरसे प्रत्यक्षमे यकर कौनो सभासद आइ सेक्ना सम्भावना कमे बा। यद्यपी थरुहट पार्टी प्रति थारूनक्े लागव रहल ओर्से गोपाल दहित जसिन कुछ व्यक्तिन् समानुपातिक मार्फत् सभासद बनैना डवार खोले सेकठ।
कैलाली ५ से लेखराज भट्ट ओ ६ से देउवाहे जिटैना कलक थारू फेन अखण्ड सुदुर पश्चिमके पक्षमे बटाँ कना गलत सन्देश डेना हो। ओहेसे यदि चितवनसे पश्चिउँ थरुहटके रक्षा कर्ना बा कलेसे समानुपातिकमे आपन समर्थक पार्टीहे भोट डि, मने प्रत्यक्षमे कौनो एक थारूहे जितैना रणनीति बनाइ पर्ना जरुरी बा।
साभारः कार्तिक ४, पहुरा दैनिक

Leave a Reply

Your email address will not be published.