थारू साहित्यक बगियम शर्मिला सृष्टि

Tharu Literature-1सुशिल चौधरी- लिख्ना सहजील रहट ट सब्ज लिख्ट, लिख्ना अरवर रलक मार कम मनै लिख्ठ। कवि– लेखक बन्ना रहर किही निलागठुइ, तर बहुट कम मनै जो बन पैठ लेखक साहित्यकार यी डुन्यम। बहुट मनै कठ– शब्दसे खेल्ना कलक बमगोला बारुड से खेल्ना जसिन हो। शब्द एक सुन्दर घरके सरजाम हो कलेसे बेढंगसे बेल्सलसे डुन्या उजार बनाइ स्याकठ। याकर उदाहरण के डरिया ख्वाजक लाग वट्रा कठिन नै हो। आधुनिक राज्य व्यवस्थाके इतिहासम संसारम जत्राफे विद्रोह हुइल बा, कलमके टुप्पम से सुरु हुइल बा। नेपालके इतिहास विट्ख्वार वेर फे उ तथ्य भेटाए सेक्ठी। राणाशासन कालम कृष्णलाल अधिकारी ‘मकैको खेती’ लिखल हुकिहीन उ शासनके शासकहुक्र ड्याख निसेक्ल, जेल डार्क ज्यान लेल। २०२८ सालम निरकुंश पञ्चायत व्यवस्थाके विरोधम जर्मल थारू भाषक् पैल्हा पत्रिका गोचालीक् अग्वा सगुनलाल चौधरी जेल नेल खैल। आखिर सशत्र द्वन्द्वक बेला वेपत्ता जो पर्ल। हुँकाहर वाणी ओ कलम टिस्लोर रलक मार शासक हुक्र डरैल। उहमार फे कह सेक्जाइठ– कलम चलैना खतरा मोल्ना हो। 
असिन बात जन्टी जन्टी फे बसौटी–३, कैलालीक् शर्मिला सृष्टि कलम भिर्क युद्ध मैदानम उत्रल डेख्क मही महा खुशी लागल। मही गर्व लागल, टेंग्नार श्रष्टा ‘सृष्टि’ जी के दुई वेजोड ऐतिहासिक कृति काव्य ‘मनके फूला’ ओ उपन्यास ‘दुःखके हल्कोरा’ पह्र पाइवेला। मही चुकचुकी लागल २०६२ ओ २०६४ सालम सिर्जलक ओ छापगिलक असिन अमूल्य कृति छप्टी की का कर निपाइ सेक्लू कैक। मै जे थारू भाषाके कृति खोज्टी नेंगना मनैनके हाँठम का कर निआपुगल, याकर गहिंर खोज हुइ स्याकठ। यी अवस्था का बात झल्काइठ कि थारू भाषाके कृति विक्री, प्रचार प्रसार कर्ना अवस्था बहुट कमजोर बा कैक। मै भलमन माघ मान्क पेंडीक जाँर विना ओढेइल काठमाण्डू बैठ अइनु ट मोर मैगर गोचा कृष्ण सर्वहारी मही यी दुई वेजोड कृति पह्रकलाग डेल।
छाम ह्यार वेर डुनु पोस्टा ड्वाँगिल मिलल। एक दुई दिन और और बोक्लार पोस्टा सँग छ्वाप डेनु। सर्वहारी गोचा चिया पियबेर दिनक दिन खिट्खोर लग्ल ट पह््रही परल कैक मन लाग नालाग पोस्टक पन्ना विल्टाइ भिर्नु। मै अप्नह फे गीति लेखन ओ गायन क्षेत्रक मनै हुइलक मार पैल्ह काव्य ‘मनके फूला’ विट्खोर्नु। पोस्टक पाछओर शर्मिला जीके बारेम लिखल परिचय पहर्नु ट कुछ जाँगर चलल। कैलाली बसौटी पहर्टीकी कुछ मैया महक असक लागल। का कर की मै पोरसाल बसौटीक साहित्यिक बखेरीम वर्का पहुनक रुपम पुगल रहुँ। बसौटी मोर दिलम वास कै सेकल रह।
पहिला कृतिके रुपम अइलक काव्य ‘मनके फूला’ पह्रबेर बहुट समय पाछ आँस गिरल। ३४ वर्षके बीचम लिखल काव्य के कथानक, लेखन शिल्पी ओ परिस्कार डेख्क मै लक्लकाक रैहगैनु। काव्यम एक गरिव परिवार के आर्थिक विवशता, सामाजिक शोषण ओ अपहेलना, सुखके खोजी, जीवन प्रतिके अनुराग महा मनगर क शब्दमालाम गुठल बाटी। परिभाषा से सुरु कर्टी

‘काँटक उपर फुलल फूला हसक जिन्दगी
बयाल बहवेर लपलप से हिल्ना जिन्दगी
उह फूला गिन्नोरेसे काँटा गरना जन्दगी
विरकुल अस्टे बावै गरिवन केहे जिन्दगी’

काव्य ‘मनके फूला’ के पात्र गर्भी, विपत, डाई, बाबा आदिक् कहानीक् बारेम कौनो औरे लेखमे बर्ण कर्ने बटुँ। द्वासर कृति उपन्यास ‘दुःखके हल्कोरा’ थारू भाषक आख्यानके नमुना हो कलसे फरक नै परी। दुःखके हल्कोरा थारू समाजक प्रतिनिधी कथानक उपन्यास हो। छावा डान्चे बहर्टी कि भ्वाज कैडेना, ज्वान हुइलेसे और जन्नी लेना, पह्राइ फे विगरजैना ओ चरित्रफे ढिंग्ला जैना समस्या आम रुपम डेख परठ। आपन यौन प्यासके स्वार्थम और जनहक जिन्गीम खेलवार कर्ना तुच्छ प्रवत्ति उप्पर फे उपन्यास ठुम्रार मुक्का ठोक्ल बा।
कथानक अन्सार खलपात्र रामबहादुर के कारण ढेउर जनहनके जिन्गीम अइलक दुःखक हल्कोरा उपन्यासम सलिमा हेरेअस लागठ। उपन्यासम लेखिका सृष्टि समाजके संरचनात्मक सामाजिक विभेद उप्परके टिस्लोर झिंर गोभ्ल बाटी। अल्लारे प्रेम, देखासिकी के प्रभाव फे उपन्यासम विट्खोर गैल बा। महिला उपर हुइना हिंसा विरुद्धके आवाज उपन्यासके सब्से वरवार अन्तरवस्तु हो। दुखनीह मैया कैक धोखा डेक मुना अवस्था सम पुगैना, आपन धर्मपत्नी सुनमाया ओ छावा रटी रटी औरा बठिन्या से भ्वाज कैक सवट्या डर्ना, घर परिवारम मिल्क खाइ निसेक्ना खल पात्र रामबहादुर हन अन्तिम म सुढ्रल डेखाक कथा संयोगान्त बनाइबेर अस्वाभाविक असक निलागठ।
सम्पूर्णम कहवेर श्रष्टा ओ उपन्यासकार शर्मिला सृष्टि चोटगर नारी हस्ताक्षर हुई। जस्टक बोेल्क जो सुग्घरक ब्वाल सिखजाइठ, सुग्घर, ठुम्रार ओ जंग्रार लेखक हुइक लाग लग्ढार लिख परठ। यी कौनो समिक्षा नै हो, शर्मिला समकालीन साहित्य अध्ययन गहिँरक अध्ययन कर्खे लिख्टी गैलसे थारू भाषा साहित्यके फट्वा गुलजार कर्ना म बरवार योगदान कर सेकही। सड्ड भन्सरियन पस्काम आगी बार सिखैना ओ पे्ररणा डेना ‘भिन्सरिया’ टोरैयाँ वन सेकही शर्मिला सृष्टि, ढेर ढेर शुभकामना बा।
साभारः २०७० बैशाख १, गोरखापत्र

Leave a Reply to CurtisFleld Cancel reply

Your email address will not be published.